Afbouwen slaapmiddelen

Vandaag is de Internationale Dag van de Slaap. Deze dag is een goed moment om stil te staan bij jouw ‘nachtrust’. Misschien gebruik je al langere tijd slaappillen, zoals benzodiazepines, om beter te slapen. Hoe je op een veilige manier kunt afbouwen en wat je van ons kunt verwachten, dat lees je hieronder.

Wat is de Internationale Dag van de Slaap?

De Internationale Dag van de Slaap is bedoeld om meer aandacht te vragen voor het belang van een goede nachtrust. Een gezonde slaap is belangrijk voor je welzijn, concentratie en energie overdag. Op deze dag delen zorgverleners en gezondheidsprofessionals, zoals wij bij de apotheek, tips en advies om jouw slaapkwaliteit te verbeteren.

Wat kun je doen als je slecht slaapt?

Vaste slaaptijden – Sta elke dag op hetzelfde tijdstip op, ook in het weekend.
Vermijd dutjes – Zeker na 15:00 uur, om het slaapritme niet te verstoren.
Beperk schermtijd – Stop minstens een uur voor het slapen met telefoon, tablet of laptop.
Creëer een slaapritueel – Lees een boek, neem een warme douche of luister naar rustgevende muziek.
Sta op bij wakker liggen – Langer dan 20 minuten wakker? Ga even uit bed en doe iets ontspannends in gedimd licht.

Omgeving

Koele, donkere en stille kamer – Zorg voor een temperatuur rond de 18°C en verduisterende gordijnen.
Comfortabel bed – Controleer of je matras en kussen nog goed zijn.
Geen klok kijken – Dit verhoogt stress en maakt het moeilijker om te ontspannen.

Voeding en leefstijl

Geen cafeïne na 14:00 uur – Koffie, thee en cola kunnen de slaap verstoren.
Licht diner – Vermijd zware maaltijden vlak voor het slapengaan.
Alcohol vermijden – Lijkt ontspannend, maar verstoort de diepe slaap.
Regelmatig bewegen – Sport overdag, maar niet vlak voor het slapengaan.

Ontspanningstechnieken

Ademhalingsoefeningen – Bijvoorbeeld 4-7-8 ademhaling (4 sec inademen, 7 sec vasthouden, 8 sec uitademen).
Progressieve spierontspanning – Spierspanning en -ontspanning van top tot teen.
- Ademhalingsoefeningen – Bijvoorbeeld 4-7-8 ademhaling (4 sec inademen, 7 sec vasthouden, 8 sec uitademen).
- Progressieve spierontspanning – Spierspanning en -ontspanning van top tot teen.
Mindfulness of meditatie – Kalmeert de geest en helpt piekergedachten los te laten.

Welke slaapmiddelen zijn er en wanneer worden ze voorgeschreven?

Kortwerkende benzodiazepinen
Kortwerkende benzodiazepinen, ook wel kortwerkende slaapmiddelen genoemd, werken spierontspannend, rustgevend en maken suf. Ze werken kort en worden daarom vooral gebruikt als je problemen hebt om in te slapen. Voorbeelden zijn brotizolam, flunitrazepam, loprazolam, midazolam, temazepam, zolpidem en zopiclon.

Slaapmiddelen kun je het beste alleen af en toe gebruiken en niet gedurende lange tijd achter elkaar. Bij langdurig gebruik kan namelijk gewenning en afhankelijkheid ontstaan.

Langwerkende benzodiazepinen
Langwerkende benzodiazepinen, ook wel slaapmiddelen genoemd, werken spierontspannend, rustgevend en maken suf. Ze werken vrij lang en worden vooral gebruikt om door te slapen. Van deze middelen kun je ook overdag nog suf zijn. Voorbeelden zijn diazepam, flurazepam, lorazepam, lormetazepam, nitrazepam en oxazepam.

Slaapmiddelen kun je het beste alleen af en toe gebruiken en niet gedurende lange tijd achter elkaar. Bij langdurig gebruik kan namelijk gewenning en afhankelijkheid ontstaan.

Valeriaan
Valeriaan is een kruidenmiddel. Het heeft een licht rustgevende werking. Hierdoor kun je beter in slaap vallen.

Aardbeiblad met wijnstokblad
Aardbeiblad met wijnstokblad is een kruidenmiddel. Het kan worden gebruikt bij slapeloosheid. Hoe het precies werkt is niet bekend. Er is geen bewijs dat dit kruidenmiddel werkt bij slapeloosheid.

Melatonine
Melatonine is een hormoon dat in de hersenen wordt gemaakt. Men denkt dat melatonine iets met het bioritme van de mens heeft te maken. De afgifte komt 's avonds op gang. Onder invloed van licht wordt de melatonineafgifte weer minder. Melatonine wordt gebruikt bij inslaapstoornissen.

Levomepromazine
Ernstig zieke mensen of mensen die op sterven liggen, kunnen zeer angstig, onrustig of verward zijn of veel pijn hebben. Een kunstmatige slaap kan deze periode verlichten. Levomepromazine zorgt voor een kunstmatige slaap. Het wordt gebruikt om het effect van het slaapmiddel midazolam te versterken als dit onvoldoende werkt.

Chloralhydraat
Chloralhydraat wordt soms gebruikt bij mensen met een psychische stoornis.

Amitriptyline
Ernstig zieke mensen of mensen die op sterven liggen kunnen last hebben van slapeloosheid. Amitriptyline kan dan worden gebruikt als benzodiazepinen onvoldoende werken.

Trazodon
Trazodon kan worden gebruikt voor slaapproblemen bij ernstig zieke mensen, mensen die op sterven liggen of mensen die last hebben van posttraumatische stressstoornis (PTSS).

Mirtazapine
Mirtazapine kan worden gebruikt voor slaapproblemen bij ernstig zieke mensen, mensen die op sterven liggen of mensen die last hebben van posttraumatische stressstoornis (PTSS). Het kan ook worden gebruikt tegen ernstige slaapproblemen bij depressieve jongeren als andere maatregelen niet helpen.

Waarom afbouwen van benzodiazepines?

Veel middelenkunnen in eerste instantie helpen om sneller in slaap te vallen en een diepe slaap te bevorderen. Echter, bij langdurig gebruik kan er afhankelijkheid ontstaan en kunnen er bijwerkingen optreden. Daarom is het belangrijk om, wanneer je klaar bent om te stoppen, samen met ons een afbouwschema op te stellen. Zo geef je je lichaam de tijd om langzaam te wennen aan minder medicatie en voorkom je ontwenningsverschijnselen.

Tips voor een soepele afbouw

Overleg altijd met ons: Stop niet abrupt met je medicatie. Bespreek je plannen met ons, zodat we samen een veilig afbouwschema kunnen opstellen.
Houd een slaapschema bij: Noteer wanneer je naar bed gaat, hoe lang je slaapt en hoe je je voelt. Dit helpt om te zien of je slaap verbetert tijdens het afbouwen.
Pas je leefstijl aan: Zorg voor regelmatige lichaamsbeweging, een gezond voedingspatroon en een rustige slaapkamer.
Wees geduldig: Afbouwen kost tijd. Ontwenningsverschijnselen kunnen in het begin optreden, maar dit is meestal tijdelijk.