Vrouw staat op weegschaal

Medicatie en gewichtsbeheersing

Advies
Medicijnen
Gezondheid
Gepubliceerd op 24 januari 2024

Na de decembermaand zijn we ons vaker bewust van onze gezondheid. Sommige mensen koppelen er voornemens aan; stoppen met roken, Dry January en gezonde voeding of dieet.

Vrouw staat op weegschaal

Medicijnen en gewichtsbeheersing

Na de decembermaand zijn we ons vaker bewust van onze gezondheid. Sommige mensen koppelen er voornemens aan; stoppen met roken, Dry January en gezonde voeding of dieet. Want gewichtstoename is een veelgehoorde klacht aan het begin van het jaar. Wist je dat als je medicatie gebruikt, het effect kan hebben op je gewicht? 

Sommige medicijnen kunnen gewichtsveranderingen veroorzaken, zoals gewichtstoename of -verlies. Het is belangrijk te onthouden dat niet alle medicijnen hetzelfde effect hebben op iedereen. Om je gewicht onder controle te houden terwijl je medicatie gebruikt, zijn er een paar stappen die je kunt nemen. Het handhaven van een gezonde levensstijl met een gebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging kan helpen. Ook kan een gesprek met je arts of apotheker over eventuele zorgen of veranderingen in je gewicht nuttig zijn.

Medicijnen die invloed kunnen hebben op je gewicht

Antidepressiva
Medicijnen bij een depressie (antidepressiva) kunnen ervoor zorgen dat je meer eetlust hebt. Sterkere eetlust is niet altijd een bijwerking: iemand kan ook meer zin in eten krijgen omdat diegene zich beter voelt. Er zijn ook antidepressiva waardoor de eetlust minder wordt.

Medicijnen tegen een psychose
Ook bepaalde medicijnen bij psychose (antipsychotica) kunnen zorgen voor een toename van het gewicht. Deze medicijnen vertragen de stofwisseling en kunnen zorgen voor meer eetlust. Het gaat om de medicijnen olanzapine, quetiapine, risperidon en clozapine.

Lithium 
Lithium is een medicijn tegen manisch-depressieve of bipolaire stoornis; dit kan dorst als bijwerking hebben. Als je daardoor veel calorierijke dranken gaat drinken, kan dit leiden tot gewichtstoename. Daarnaast kun je met lithium aankomen door een vertraagde stofwisseling en door het vasthouden van vocht.

Medicijnen bij diabetes 
Medicijnen bij diabetes kunnen gewichtstoename veroorzaken doordat ze de stofwisseling vertragen. Een uitzondering is metformine: dit diabetesmedicijn versnelt de stofwisseling, waardoor metformine juist kan leiden tot afvallen. Mensen met diabetes type 2 (ouderdomsdiabetes) hebben vaak overgewicht, daarom schrijft een arts vaak metformine voor.

Corticosteroïden
Corticosteroïden zijn medicijnen bij ontstekingen. Deze kunnen voor een gewichtstoename zorgen door vertraagde stofwisseling, sterkere eetlust en vocht vasthouden. Een voorbeeld van een bekende corticosteroïd is prednisolon.

Cannabis
Cannabis is medicinale marihuana.  Het kan zorgen voor meer eetlust en daardoor voor gewichtstoename. Soms is dit effect gewenst, bijvoorbeeld bij patiënten met kanker of aids.

Anticonceptiepil
De ‘pil’ heeft soms als bijwerking dat de gebruiker vocht vasthoudt.

Medicijnen bij epilepsie 
Anti-epileptica voor epilepsie kunnen zorgen voor gewichtstoename of voor gewichtsafname. We weten niet precies waarom en hoe dit kan. Valproïnezuur, vigabatrine en gabapentine kunnen zorgen voor gewichtstoename. Topiramaat zorgt vaak eerder voor gewichtsafname. Carbamazepine kan zorgen voor gewichtstoename door meer vetweefsel en vasthouden van vocht.

Bètablokkers
Bètablokkers kunnen de pompkracht van het hart verminderen. Hierdoor kan het lichaam meer vocht vasthouden. Dit leidt tot wat gewichtstoename. Ook kunnen bètablokkers de stofwisseling vertragen.

BRON apotheek.nl