Laxantia
Laxantia bevorderen de stoelgang en verlichten obstipatie. Volumevergrotende laxantia, zoals psyllium, vergroten de ontlasting en werken langzaam. Osmotische laxantia, zoals lactulose, trekken water aan en werken binnen enkele uren tot dagen. Contactlaxantia, zoals bisacodyl, prikkelen de darmwand en werken snel, maar langdurig gebruik kan gewenning veroorzaken. Emollientia, zoals docusaatnatrium, verzachten de ontlasting en helpen bij pijnlijke stoelgang. Lees hieronder meer!
Hieronder vind je per leeftijdscategorie passende informatie
Laxantia voor baby's en kinderen (0-10 jaar)
Laxantia zijn middelen die de stoelgang bevorderen. Ze kunnen helpen als een kind last heeft van obstipatie, wat betekent dat het moeilijk of pijnlijk is om naar het toilet te gaan. Voor jonge kinderen zijn milde, veilige opties zoals lactulose of macrogol het meest geschikt.
Waarom dit onderwerp belangrijk is voor jou als ouder van een kind
Als ouder wil je natuurlijk dat je baby of kind zich goed voelt. Veel kinderen krijgen weleens last van obstipatie. Dit betekent dat de ontlasting te hard is, het moeilijk komt of dat je kind zelfs pijn heeft bij het poepen. Gelukkig kun je daar wat aan doen!
Wat is obstipatie precies?
Bij baby's en kinderen met obstipatie komt de ontlasting minder dan drie keer per week. Het kan pijnlijk zijn en de ontlasting is vaak hard en keutelig. Soms zie je dat kinderen hun poep ophouden omdat ze pijn verwachten. Dit maakt de situatie helaas alleen maar erger.
Hoe herken je obstipatie bij kinderen?
Verstopping kan verschillende klachten geven:
- Sommige kinderen krijgen buikpijn, omdat er veel poep blijft zitten in de dikke darm. Je kind kan krampen in de buik hebben.
- Soms lekt er wat dunne poep naar buiten langs de harde poep. Dat komt in de luier of onderbroek van je kind.
- Er kan in een keer heel veel poep komen.
- Soms ontstaan scheurtjes in de anus (poepgat) door de harde poep. Dit kan pijn doen.
- Sommige kinderen kunnen de plas niet goed ophouden. Zij kunnen ook blaasontsteking krijgen. We weten niet precies waarom dat gebeurt.
Verstopping kan de ene dag erger zijn dan de andere. Soms gaat het poepen weer een tijdje normaal.
Kijk voor meer informatie over verstopping bij kinderen op www.thuisarts.nl
Wat kun je zelf doen?
- Vezelrijke voeding: Zorg voor voldoende vezels in de voeding, zoals volkoren producten, fruit en groenten.
- Voldoende drinken: Water is belangrijk om de ontlasting zachter te maken.
- Beweging: Dagelijks actief zijn stimuleert de darmen.
- Toilettraining: Laat je kind op vaste momenten naar het toilet gaan, bijvoorbeeld na het eten.
Wanneer zijn medicijnen nodig?
Als de bovenstaande tips niet voldoende helpen, kunnen laxantia een oplossing zijn. Voor baby's tot 1 jaar wordt vaak lactulose geadviseerd. Voor oudere kinderen is polyethyleenglycol (PEG) of lactulose meestal de eerste keuze. Dit helpt om de ontlasting zachter te maken en voorkomt pijn.
Belangrijke tips bij het gebruik van laxantia:
- Gebruik laxantia altijd volgens het advies van een arts of apotheker.
- Start met de juiste dosering en bouw de medicatie na verbetering geleidelijk af.
- Houd bij hoe vaak je kind naar het toilet gaat met een poepdagboek.
Wanneer naar de dokter?
Bel je huisarts als je kind last heeft van verstopping en een of meer van deze klachten:
- buikpijn
- een vol of misselijk gevoel
- overgeven
- pijn bij het poepen
- bloedverlies uit de anus
- ziek voelen
- koorts
- weinig trek of geen trek in eten en drinken
- afvallen
Bel ook je huisarts als je twee weken de adviezen hebt geprobeerd, maar de klachten van je kind worden niet minder.
Kijk voor meer informatie over verstopping bij kinderen op www.thuisarts.nl.
Waarom is dit belangrijk voor baby's en kinderen?
Jonge kinderen hebben een gevoelig spijsverteringsstelsel. Verstopping kan leiden tot buikpijn, verminderde eetlust en huilerigheid. Een zachte aanpak is cruciaal om verdere klachten te voorkomen. Het gebruik van laxeermiddelen moet altijd in overleg met een arts of apotheker gebeuren
Tips en producten
Overleg altijd eerst met de apotheek!
- Producten: Lactulose (bijvoorbeeld Duphalac), macrogol (bijvoorbeeld Movicolon Junior)
- Gebruik: Volg de dosering op het etiket. Geef het middel bij voorkeur op hetzelfde moment van de dag.
- Waarschuwing: Gebruik laxantia niet te lang zonder overleg met een arts.
- Bijwerkingen: Winderigheid of milde buikpijn kan voorkomen.
Bronnen
- Voedingscentrum.nl
- Apotheek.nl
Vragen?
Stel ze gerust. We helpen graag.
Laxantia voor tieners en jongeren (11-20 jaar)
Laxantia helpen je darmen om afvalstoffen af te voeren. Dit kan nodig zijn als je minder vezels eet, te weinig drinkt of weinig beweegt. Er zijn verschillende soorten laxantia, zoals osmotische laxantia (bijvoorbeeld macrogol) en stimulerende middelen (bijvoorbeeld bisacodyl).
Waarom dit onderwerp belangrijk is voor jou
Tijdens de puberteit en jongvolwassenheid zijn er veel veranderingen in je lichaam. Gezonde eetgewoonten zijn niet altijd vanzelfsprekend, wat kan leiden tot verstopping.
Waarom is dit belangrijk voor tieners en jongeren?
Stress door school of sociale druk kan invloed hebben op je spijsvertering. Als verstopping onbehandeld blijft, kan dit je concentratie en humeur negatief beïnvloeden. Tijdige behandeling is dus belangrijk.
Tips en producten
- Producten: Bisacodyl (Dulcolax), macrogol (Movicolon)
- Gebruik: Neem het middel bij voorkeur 's avonds in, zodat het de volgende ochtend werkt.
- Waarschuwing: Stimulerende middelen kunnen bij langdurig gebruik je darmen lui maken.
- Bijwerkingen: Buikkrampen of diarree kunnen optreden.
Bronnen
- Voedingscentrum.nl
- Apotheek.nl
Vragen?
Stel ze gerust. We helpen graag.
Laxantia voor jongvolwassenen (21-40 jaar)
Laxantia zijn middelen die de stoelgang bevorderen. Er zijn verschillende soorten: osmotische, stimulerende en volumevergrotende laxantia. Voor incidenteel gebruik kan bisacodyl geschikt zijn. Voor een langduriger probleem is macrogol veiliger.
Waarom dit onderwerp belangrijk is voor jou
In een druk leven met werk, studie of gezin schiet een gezond eetpatroon er soms bij in. Dit kan verstopping veroorzaken, wat je energie en productiviteit kan verminderen.
Waarom is dit belangrijk voor jongvolwassenen?
Een gezonde spijsvertering helpt je om fit en energiek te blijven. Verstopping kan leiden tot vermoeidheid, een opgeblazen gevoel en buikpijn. Voldoende vezels, water en beweging blijven essentieel.
Wanneer naar de huisarts?
De richtlijn die hiervoor is opgesteld voor zorgverleners noemt de volgende situaties waarin volwassenen met obstipatie naar de huisarts moeten worden verwezen:
Bij alarmsymptomen, zoals:
- Bloed in de ontlasting.
- Onverklaarbaar gewichtsverlies.
- Aanhoudende of onverklaarbare buikpijn.
- Koorts of tekenen van een infectie.
Langdurige obstipatie:
- Klachten die langer dan twee tot drie weken aanhouden ondanks aanpassingen in voeding, vochtinname en beweging.
Onvoldoende effect van laxeermiddelen:
- Als vrij verkrijgbare middelen (zoals vezels of osmotische laxantia) niet helpen binnen enkele weken.
Verdenking op onderliggende aandoeningen:
- Bij een vermoeden van structurele darmproblemen zoals darmpoliepen, obstructie, of inflammatoire darmziekten.
Deze adviezen zijn gebaseerd op medische richtlijnen die aangeven dat bij alarmsymptomen of langdurige klachten altijd verder onderzoek nodig is om ernstige oorzaken uit te sluiten
Tips en producten
- Producten: Macrogol (Transipeg), psylliumvezels (Metamucil)
- Gebruik: Neem het middel met voldoende water.
- Waarschuwing: Drink altijd voldoende om uitdroging te voorkomen.
- Bijwerkingen: Winderigheid en een vol gevoel kunnen voorkomen.
Bronnen
- Voedingscentrum.nl
- Apotheek.nl
Vragen?
Stel ze gerust. We helpen graag.
Laxantia voor volwassenen (41-64 jaar)
Laxantia helpen je darmen om efficiënter te werken. Volumevergrotende middelen, zoals vezels, en osmotische laxantia zijn vaak de eerste keus. Stimulerende middelen zijn voor incidenteel gebruik bedoeld.
Waarom dit onderwerp belangrijk is voor jou
In deze levensfase kunnen factoren zoals hormonale veranderingen, medicijngebruik of minder beweging bijdragen aan verstopping. Een goede stoelgang is belangrijk voor je algehele gezondheid.
Waarom is dit belangrijk voor volwassenen?
Langdurige verstopping kan complicaties geven, zoals aambeien of divertikels. Het is belangrijk om tijdig actie te ondernemen om je spijsvertering soepel te houden.
Wanneer naar de huisarts?
De richtlijn voor zorgverleners noemt de volgende situaties waarin volwassenen met obstipatie naar de huisarts moeten worden verwezen:
Bij alarmsymptomen, zoals:
- Bloed in de ontlasting.
- Onverklaarbaar gewichtsverlies.
- Aanhoudende of onverklaarbare buikpijn.
- Koorts of tekenen van een infectie.
Langdurige obstipatie:
- Klachten die langer dan twee tot drie weken aanhouden ondanks aanpassingen in voeding, vochtinname en beweging.
Onvoldoende effect van laxeermiddelen:
- Als vrij verkrijgbare middelen (zoals vezels of osmotische laxantia) niet helpen binnen enkele weken.
Verdenking op onderliggende aandoeningen:
- Bij een vermoeden van structurele darmproblemen zoals darmpoliepen, obstructie, of inflammatoire darmziekten.
Deze adviezen zijn gebaseerd op medische richtlijnen die aangeven dat bij alarmsymptomen of langdurige klachten altijd verder onderzoek nodig is om ernstige oorzaken uit te sluiten
Tips en producten
- Producten: Psylliumvezels (Colon Clean), macrogol (Movicolon)
- Gebruik: Bouw vezels langzaam op om winderigheid te voorkomen.
- Waarschuwing: Stimulerende middelen niet langdurig gebruiken.
- Bijwerkingen: Mogelijke krampen of een opgeblazen gevoel.
Bronnen
- Voedingscentrum.nl
- Apotheek.nl
Vragen?
Stel ze gerust. We helpen graag.
Laxantia voor senioren en ouderen (65+)
Er zijn verschillende oorzaken waarom obstipatie op latere leeftijd vaker voorkomt.
- Minder beweging
Veel ouderen bewegen minder door fysieke beperkingen of gezondheidsproblemen, wat kan leiden tot een tragere werking van de darmen. - Te weinig vochtinname
Ouderen drinken vaak minder omdat ze minder dorst voelen of bang zijn om naar het toilet te moeten. Maar te weinig drinken maakt de ontlasting hard en droog. - Medicijngebruik
Bepaalde medicijnen zoals pijnstillers (bijvoorbeeld opioïden), antidepressiva, ijzersupplementen en plastabletten kunnen obstipatie veroorzaken. - Langzamere darmbewegingen
De spieren in de darmen werken langzamer naarmate we ouder worden, waardoor de ontlasting langer blijft zitten en harder wordt. - Bekkenbodemproblemen
Door verzwakte spieren of problemen met de bekkenbodem hebben sommige ouderen moeite met effectief persen tijdens het poepen.
Tips om obstipatie te voorkomen
Met enkele aanpassingen in leefstijl kun je veel klachten voorkomen of verminderen:
- Drink voldoende water: Probeer minimaal 1,5 tot 2 liter per dag te drinken, tenzij de arts iets anders adviseert.
- Eet vezelrijk voedsel: Volkorenbrood, groenten, fruit, en peulvruchten kunnen de ontlasting zachter maken.
- Blijf in beweging: Probeer elke dag te wandelen of lichte oefeningen te doen. Zelfs 15-30 minuten kan al verschil maken.
- Vaste toiletroutine: Ga op vaste momenten naar het toilet, bij voorkeur na de maaltijd.
- Gebruik laxeermiddelen verstandig: Overleg met de huisarts voordat je langdurig laxeermiddelen gebruikt.
Wanneer naar de huisarts?
Neem contact op met de huisarts als:
- De obstipatie langer dan 2 weken aanhoudt, ondanks aanpassingen in voeding en beweging.
- Er bloed bij de ontlasting zit.
- Je last hebt van hevige buikpijn, misselijkheid of onverklaarbaar gewichtsverlies.
- Medicatie niet lijkt te werken of bijwerkingen veroorzaakt.
- Je denkt dat er sprake is van een ernstige verstopping (fecale impactie).
Wat kan de huisarts doen?
De huisarts kan onderzoeken of er sprake is van een onderliggende oorzaak, zoals:
- Medicatie als oorzaak: De arts kan kijken of bepaalde medicijnen aangepast kunnen worden.
- Aanvullend onderzoek: Indien nodig kunnen bloedonderzoek, een buikoverzichtsfoto of andere tests worden gedaan.
- Behandeling op maat: Denk aan laxeermiddelen, vezelsupplementen of doorverwijzing naar een fysiotherapeut of specialist.
Tot slot
Obstipatie is een veelvoorkomend probleem bij ouderen, maar met de juiste aanpak kun je klachten vaak goed verminderen. Twijfel niet om hulp te zoeken als de klachten aanhouden, want er zijn veel oplossingen mogelijk om weer comfortabel naar het toilet te gaan!
Meer weten?
Vraag ons advies.